KỸ NĂNG KIỂM SOÁT TÂM LÝ TRONG ĐẦU TƯ SAO CHO HIỆU QUẢ

Tham gia giao dịch ngoại hối, hẳn bạn đã thuộc nằm lòng những kỹ năng để trở thành một trader giỏi như nghiên cứu, lập kế hoạch tổng thể, giữ kỷ luật, cắt lỗ chốt lãi,…Tuy nhiên kiểm soát cảm xúc là một trong những kỹ năng rất nhiều người bỏ qua.

1. Những sai lầm tâm lý thường mắc phải trong giao dịch

1.1 Tham lam

Mục đích chính của trader khi tham gia vào thị trường tài chính là để kiếm tiền từ khoản tiền nhàn rỗi. Tuy nhiên, nếu tâm lý kiếm lợi nhuận vượt quá mức sẽ rất dễ dẫn đến thất bại và thua lỗ.

Trên thực tế, rất nhiều trader không chấp nhận mình đã sai khi dự đoán xu hướng thị trường và không chịu cắt lỗ. Thay vào đó, họ vẫn luôn tin rằng mình không thể thất bại, giá sẽ sớm quay trở lại theo hướng bản thân mong muốn.

Kết quả là, các lệnh giao dịch của họ tạo ra một khoản tiền thua lỗ rất lớn so với việc đặt lệnh dừng lỗ theo phương pháp bảo vệ vốn.

Thêm vào đó, một điều nữa mà các nhà giao dịch tham lam thường mắc phải là tự ý vào thêm lệnh và lựa chọn mức đòn bẩy cao khi thấy thị trường đang di chuyển theo hướng mà mình dự đoán. Họ muốn nhanh chóng kiếm thêm nhiều lợi nhuận hơn ở giao dịch đó.

Những hành động này không dựa trên sự phân tích hành động giá hay chiến lược giao dịch ban đầu mà là hành vi bộc phát xuất phát từ sự tham lam muốn kiếm thật nhiều tiền. Và trong rất nhiều trường hợp, các trader phải trả giá bằng việc “cháy tài khoản”.

1.2 Sợ hãi

Các nhà giao dịch mới tham gia vào thị trường forex thường không có nhiều kiến thức và kinh nghiệm giao dịch, đặc biệt là khi giá có những chuyển biến bất lợi. Điều đó khiến họ trở nên sợ hãi và đóng lệnh giao dịch quá sớm. Nhưng ngay sau khi kết thúc lệnh giao dịch đó thì giá lại quay đầu theo đúng hướng bạn phân tích và đạt mức giá như kỳ vọng.

1.3 Cay cú

Ngoài ra, nếu bạn đã mạo hiểm quá nhiều tiền vào một giao dịch, và cuối cùng bạn mất hết số tiền đó, bạn sẽ muốn nhanh chóng vào một giao dịch mới để kiếm lại số tiền đã mất trước đó. Và những giao dịch không theo một chiến lược cụ thể, được quyết định bằng cảm xúc như thế thường chỉ dẫn đến một lệnh thua lỗ khác.

1.4 Phấn khích

Việc thắng nhiều lệnh liên tiếp chắc chắn là chuyện vui. Nhưng chuyện vui đó thường mang đến những hệ quả tiêu cực trong Forex bởi tâm lý giao dịch của bạn rất dễ bị ảnh hưởng. Chuỗi lệnh thắng liên tiếp khiến bạn cảm thấy chủ quan, tự mãn về trình độ bản thân cũng như thống giao dịch có 1-0-2 trên thế giới.

Sau khi trader thắng lớn hoặc thắng một chuỗi giao dịch liên tiếp, thường sẽ vô cùng phấn khích và trở nên quá tự tin trên thị trường. Điều này khiến cho họ phớt lờ những rủi ro tiềm ẩn và tin rằng mình đã hoàn toàn nắm bắt được thị trường. Họ thực hiện thêm nhiều giao dịch khác với tâm lý háo hức và quên đi những nguy hiểm thường trực trên thị trường. Để rồi một cách vô thức, bạn dễ dàng tăng khối lượng giao dịch trong những lệnh tiếp theo với kỳ vọng lần này sẽ thắng lớn.

2. Cách kiểm soát tâm lý trong giao dịch

2.1 Dừng giao dịch khi có chuỗi lệnh thua lỗ liên tiếp

Đây là cách cực kỳ hữu hiệu để kiểm soát tâm lý trong giao dich Forex, giúp kiềm chế cảm xúc, giữ cho tâm lý của bạn bình ổn trở lại.

Không chỉ những người mới tham gia vào thị trường mà ngay cả những trader Forex lâu năm cũng đều có những lần thua liên tiếp. Đơn giản bởi vì diễn biến trên thị trường Forex rất khó lường.

Có thể bạn đang sử dụng hệ thống giao dịch có xác suất chiến thắng lên đến 80% và đã được chứng minh trong một thời gian dài. Nhưng điều đó không có nghĩa rằng bạn sẽ không gặp một chuỗi lệnh thua liên tiếp.

Chính vì vậy, khi bạn rơi vào một chuỗi thua lỗ liên tiếp, hãy dừng việc giao dịch NGAY LẬP TỨC. Thay vì cay cú hay tham lam để rồi lại thua lỗ thêm, hãy bước ra ngoài, nghỉ ngơi để lấy lại bình tĩnh và tuyệt đối không thực hiện bất kỳ lệnh giao dịch nào cho đến khi bạn cảm thấy mình thật sự ổn.

2.2 Hạn chế giao dịch khi có chuỗi lệnh thắng liên tiếp

Khi bạn có một chuỗi lệnh thắng liên tiếp, bạn đã thu được một khoản lợi nhuận đáng kể, thậm chí là vượt cả mục tiêu lợi nhuận đặt ra. Tuy nhiên, bạn càng phải thận trọng hơn trong những lệnh giao dịch tiếp theo cả về điều kiện giao dịch lẫn khối lượng vào lệnh bởi sự hưng phấn quá sẽ chi phối và ảnh hưởn trực tiếp đến quyết định giao dịch của bạn.

Vì vậy, tốt hơn hết là bạn nên giảm khối lượng giao dịch xuống. Bằng cách đó, nếu bạn thua, thì bạn đã giảm được một lượng thua lỗ đáng kể. Và hãy nhớ, đừng bao giờ để tâm lý, cảm xúc của mình trở nên hưng phấn quá đà sau những lệnh thắng, bởi đó là điều tối kị trong giao dịch Forex.

2.3 Chấp nhận mình đã dự đoán sai và dừng lỗ

Bạn sẽ không thể trở thành trader thành công nếu như bạn chưa chấp nhận thắng cuộc cũng như thua lỗ. Cả hai điều đó là một phần quan trọng không thể tách rời của quá trình giao dịch. Trên con đường học hỏi kinh nghiệm giao dịch thường sẽ gặp khó khăn.

Nếu như thị trường đi ngược hướng so với dự đoán bản thân, hãy chấp nhận bạn đã sai và tuân theo nguyên tắc dừng lỗ, việc cố gắng chờ đợi thị trường đảo chiều sẽ vô cùng rủi ro, khiến cho mức thua lỗ ngày càng nặng nề hơn.

2.4 Tránh giao dịch khi thị trường không thuận lợi

Người ta thường nói “khó quá thì bỏ qua”. Điều này hoàn toàn chính xác khi giao dịch trên thị trường Forex, chúng ta không nên đâm đầu vào những lúc thị trường không thuận lợi, khó xác định xu hướng hay những lúc thị trường biến động mạnh, đặc biệt là trước/sau các tin tức quan trọng, sự kiện kinh tế nổi bật.

Bạn không cần phải giao dịch quá nhiều. Thay vào đó, bạn cần tìm hiểu thị trường thật kỹ để biết được cơ hội giao dịch của mình là gì và sau đó CHỈ giao dịch khi xuất hiện cơ hội. Đừng quyết định vào một lệnh chỉ vì bạn cảm thấy thích hay tin rằng thị trường có thể sẽ đi theo hướng đó. Một khi bước vào giao dịch bằng cảm xúc, rất khó để biết nên dừng lại ở đâu.

2.5 Có một chiến lược giao dịch tốt

Giao dịch với một kế hoạch tốt sẽ giảm thiểu được rủi ro và ngăn chặn mọi cảm xúc tiêu cực ảnh hưởng đến hiệu suất giao dịch của bạn. Bạn cần phát triển kế hoạch giao dịch của riêng mình một cách có kỷ luật .

Để kiểm soát tâm lý giao dịch của mình khi tham gia thị trường forex (đặc biệt là khi sợ hãi), hãy đảm bảo rằng bạn có một chiến lược giao dịch hoàn thiện với các phương pháp bảo vệ vốn như quy tắc chặn lỗ, chốt lời ngay từ đầu. Ngoài ra, bạn cũng cần xác định khoản thua lỗ có thể chấp nhận được trước khi bắt đầu một giao dịch nào đó và bình tĩnh theo chiến lược ban đầu để không bỏ lỡ những cơ hội giao dịch tốt.

Giao dịch forex là một trò chơi xác suất dài hạn, vì thế bạn sẽ kiếm được lợi nhuận trong thời gian dài nếu tuân thủ nguyên tắc giao dịch một cách kỷ luật. Ngay cả các nhà giao dịch lão luyện, thành công đến 70% các lệnh giao dịch thì vẫn còn đến 30% nguy cơ bị thua lỗ. Chính vì vậy, dù kết quả có như thế nào, hãy giao dịch theo nguyên tắc và giữ vững tâm lý để không tự ý thay đổi chiến lược ban đầu.

Ngoài ra, việc sử dụng một chiến lược đã được thử nghiệm nhiều lần sẽ giúp bạn hạn chế rủi ro tốt hơn.

2.6 Hãy vào lệnh và quên nó đi

Thông thường, nhiều trader có thói quen quan sát thị trường một cách quá thường xuyên. Điều này sẽ dẫn đến việc dời điểm chặn lỗ và chờ đợi thị trường đảo chiều hoặc kéo dài điểm chốt lời xa hơn với hy vọng sẽ có 1 lệnh thắng lớn hơn. Điều này chỉ khiến giao dịch của bạn tồi tệ hơn. Nếu tiếp tục di dời các giá trị này so với thiết lập ban đầu, nó sẽ góp phần kích thích gia tăng cảm xúc giao dịch của bạn.

Chính vì vậy, sau khi vào lệnh, hãy tạm thời quên nó đi và kỷ luật theo chiến lược giao dịch ban đầu.

2.7 Quản lý rủi ro

Hãy luôn quản lý rủi ro của mình trước mỗi giao dịch. Đừng bao giờ quên cài đặt lệnh chặn lỗ đối với mọi giao dịch đơn lẻ. Ngay sau khi mở lệnh, nhìn vào từng chuyển động giá, cảm xúc thường sẽ lấn át quyết định ban đầu. Khi giao dịch của bạn bắt đầu thua lỗ mà bạn chưa kịp đặt một lệnh chặn lỗ trước đó, bạn sẽ rất khó ra quyết định dừng lại ở đâu và có nên tiếp tục duy trì giao dịch hay không.

Để không rơi vào tình trạng phải lựa chọn ra quyết định cho giao dịch của mình trong khi đang đối diện với cảm xúc, hãy xác định trước mức thua lỗ bạn có thể chấp nhận cho mỗi giao dịch trước khi vào lệnh và chỉ thực hiện theo nguyên tắc đó.

2.8 Giao dịch có nguyên tắc

Bạn cần trở thành một nhà giao dịch có nguyên tắc. Một điểm chung duy nhất ở tất cả các điểm trong bài viết này là hãy giao dịch theo nguyên tắc. Hãy giao dịch theo một chiến lược có sẵn, và viết nhật ký giao dịch ghi chép lại tất cả các giao dịch bạn thực hiện một cách đều đặn và đầy đủ. Bạn cần phải nghĩ về việc giao dịch ngoại hối như kế hoạch kinh doanh nghiêm túc thay vì đang chơi một trò may rủi. Hãy bình tĩnh và tính toán mọi thứ trước khi vào lệnh và để thị trường quyết định kết quả thay vì ngồi theo dõi từng chuyển động của biểu đồ giá và thay đổi quyết định ban đầu của mình.

----------------------------------------------------------------------------------------

WikiFX là ứng dụng tra cứu sàn môi giới toàn cầu đầu tiên tại Việt Nam. Với kho dữ liệu khổng lồ hơn 25000 broker và sự tin tưởng của hơn 3 triệu người dùng trên toàn thế giới.

*Cảnh báo rủi ro: Trước khi bắt đầu giao dịch, bạn phải hiểu rõ những rủi ro liên quan đến các giao dịch sử dụng đòn bẩy và cần phải có kinh nghiệm cần thiết để làm việc trên thị trường Forex.